CPU ဟာ ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕ အဓိကအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ CPU ဟာ သူနဲ႕သူ႕ရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြကို EDB(External Data Bus)နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ပါတယ္။ BUS ဆိုတာ Motherboard ေပၚမွာ Data ပို႕တဲ့ Electronic Pathway ကို BUS လို႕ေခၚပါတယ္။ BUS မွာ Width နဲ႕ Speed နဲ႕ရွိပါတယ္။
CPU ဟာ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ Wire 8 ႀကိဳးနဲ႕ဆက္သြယ္ပါတယ္။ Wire ကို Voltage ေပးလိုက္ရင္ On ျဖစ္ၿပီး မေပးရင္ Off ျဖစ္ပါတယ္။ On ကို 1 လို႕ယူဆၿပီး Off ကို 0 လို႕ယူဆပါတယ္။ On/ Off ဆိုတာ 1/0 ပါ။ ကြန္ပ်ဴတာက 1/0 ပါတဲ့ Binary Number ကို သံုးပါတယ္။ ဂဏန္း 10100010 (8 )လံုးဟာ အမိန္႕တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
CPU ဟာ အတြင္းနဲ႕အျပင္ကို External Data BUS ကေန binary Patten ျဖင့္ အပို႕အယူလုပ္တယ္။ ဆက္သြယ္မႈရေပမယ့္ CPU ဆီပို႕တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို CPU က ဘယ္လိုနားလည္သလဲဆိုေတာ့ 1 / 0 Patten ကို အဓိပါယ္ ေဖာ္ဖုိ႕အတြက္္ CodeBook တစ္ခုရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ External Data BUS ကလာတဲ့ Patten ေတြက Code Book ထဲမွာရွိရုံနဲ႕မၿပီးေသးဘူး။ Register ရွိရပါမယ္။ Register 4 ခုရွိပါတယ္။ AX/BX/CX/DX ျဖစ္ပါတယ္။
CPU ဆီေရာက္လာတဲ့ အလုပ္ေတြကိုစတင္လုပ္ဖို႕အတြက္ CPU မွာေနာက္ထပ္ Wire တစ္ႀကိဳးလိုပါတယ္။ အဲဒါကို Clock Wire လို႕ေခၚပါတယ္။ Clock Wire ကို Voltage ေပးလိုက္တာနဲ႕ CPU ဟာအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို Charge ေပးလိုက္ရင္ Voltage အနည္းအမ်ားေပၚမူတည္ၿပီး Clock Cycle ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ CPU ဟာ အမိန္႕တစ္ခုလုပ္ေဆာင္ဖို႕ Clock Cycle (2)ခုလိုအပ္ ပါတယ္။ ဒီထက္ပိုတဲ့အခါလည္းရွိပါတယ္။
CPU ဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ အမ်ားဆံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ Clock Cycle အေရအတြက္ကို Clock Speed လို႕ေခၚပါတယ္။ CPU ရဲ႕ ClockSpeed ကို CPU ေပၚမွာပဲေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ **ပထမဆံုး Intel ကထုတ္တဲ့ 8088 Processor ရဲ႕ Clock Speed က 4.77MHz ပဲရွိပါတယ္။ 4.77 MHz ဆိုတာတစ္နည္းအားျဖင့္ တစကန့္မွာ Cycle ေပါင္း 4.77 သန္း ျဖစ္တယ္လို႕ေျပာခ်င္တာပါ။
CPU အလုပ္လုပ္ရန္ Clock Cycle ေတြလိုအပ္တယ္ဆိုတာကို System Cystal ကသတ္မွတ္ေပးတာပါ။ system Cystal ဟာ လက္ပတ္နာရီမွာပါတဲ့ Oscillar နဲ႕တူပါတယ္။ System Cystal ဟာ Motherboard ေပၚမွာ အေသခဲေဆာ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Clock Cycle ေတြ ညီညာဖို႕အတြက္ Timing ေခၚေပးေနတာပါ။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့
CPU ဟာ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ EDBလို႕ေခၚတဲ့ Wire 8 ႀကိဳးနဲ႕ဆက္သြယ္တယ္။ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ Data ေတြကို External Data Bus ကေန အပုိ႕အယူလုပ္ပါတယ္။ CPU ဆီေရာက္လာတဲ့ Data ေတြဟာ CodeBook မွာရွိၿပီးေတာ့ Register မွာအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ CPU အလုပ္လုပ္ရန္ ClockWire ကို Voltage ေပးလိုက္ရင္ ClockCycle ေတြျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ Clock Cycle ေတြလုိအပ္တယ္ဆိုတာကို SystemCystal ကသတ္မွတ္ေပးၿပီး ClockCycle ေတြညီညာဖို႕အတြက္ Timing ေခၚေပးပါတယ္။
2. Floating Point Unit
Floating Point Unit ကို Co-Processor,Co-Math,Numeric Processor လို႕လည္းေခၚပါတယ္။ CPU လို Chip တုံးေလးတစ္ခုပါပဲ။ CPU ရဲ႕အလုပ္ကို ခြဲေ၀လုပ္ကိုင္ေပးပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ သခ်ၤာဆုိင္ရာ Calculation ေတြကိုလုပ္ေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္အတြက္အခ်က္မ်ားတဲ့ Software ေတြ၊ Graphic ပိုင္းဆုိရင္ Co-Math ကလုပ္ေပးပါတယ္။ အသံုးျပဳခ်င္ရင္ Socket ပါတဲ့အတြက္ သီးျခားထပ္ထည့္လို႕ရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Co-Math ပါရင္ Computer တစ္ခုလံုးရဲ႕ Speed က ၁၀% ေလာက္ပိုၿပီး ျမန္ဆန္လာပါတယ္။
3. Dynamic Random Access Memory (DRAM)
RAM သည္ လက္တေလာအသံုးျပဳေနတဲ့ data ေတြကိုသိမ္းဆည္းေပးရတာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လုံးေႏွးတယ္ဆိုတာ မိမိစက္မွာပါ၀င္တဲ့ RAM ပမာဏေပၚမွာ မူတည္ပါေသးတယ္။ RAMရဲ႕ ပမာဏကို Byte နဲ႕တိုင္းပါတယ္။
*ယေန႕ေခတ္မွာ (MB)နဲ႕တုိင္းပါတယ္။ RAM Chips ေလးေတြပါ၀င္တဲ့ RAM ေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းကို RAM Stick လို႕ေခၚပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာက data ေတြကို Hard Drive ထဲမွာ သိမ္းတာပါ။ Hard Drive ထဲက Program ေတြကို Run လိုက္တဲ့အခါ Hard Drive ကေန RAM ကိုေရာက္ရွိလာၿပီး အလုပ္လုပ္တာ RAM ျဖစ္ပါတယ္။
RAM မွာ (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္
(၁) DRAM(Dynamic Ramdom Access Memory)
(၂) SRAM (Static Random Access Memory)
RAM သည္ Hard Drive တို႕ CD Drive တုိ႕နဲ႕မတူဘူး၊ သူတို႕က ကိုယ္မဖ်က္သေရြ႕သိမ္းထား ေပးတယ္။ RAM ကေတာ့ လက္တေလာ သံုးထားတာကိုပဲသိမ္းထားေပးတာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာ power Off လိုက္ရင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းအရာေတြက RAM ကို အရင္ေရာက္တာျဖစ္လို႕ RAM ဟာ အဓိက သိမ္းဆည္းသူ (Primary Storage)လို႕ေခၚတယ္။
*DIPPs (Dual In-Line Pin Package)-အလြန္ေရွးက်ေသာ DRAM ျဖစ္ပါတယ္။ MotherBoard ေပၚမွာအေသတပ္ဆင္ထားတာပါ။
*30 Pin SIPPs (Single In-line Pin Package)-80286 MotherBoard မွာသူ႕အတြက္ Socket ပါလာတာပါ။ အဲဒီမွာစိုက္ရတယ္။
*30 pin Simm (Single In-line Memory)- Simms Socket သက္သက္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယေန႕ေခတ္မွာမသံုးေတာ့ပါဘူး.
*72Pin Simms =30Pin Simms နဲ႕တူပါတယ္။ Data ပို႕ရင္ 32 bit ပဲပို႕ႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Bank ျပည့္ေအာင္ (၂)ေခ်ာင္းစိုက္ေပးရပါတယ္။ 72 Pin Simms ေတြဟာ Bus အက်ယ္ 32 bit ရွိတာ ေၾကာင့္ RAM Stick မွာ x32 လို႕ျပပါတယ္။ Error ကို Check လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ Parity Bit ပါတဲ့ Stick ဆိုရင္ 1x36 ျဖစ္ပါတယ္။
*DIMM (Dual In-line Memory Module)
လက္ရွိသုံးေနတာ DIMM ေတြျဖစ္ပါတယ္။ PC ေတြမွာ 168/184 pin ေတြသံုးပါတယ္။ 32 bit မဟုတ္ေတာ့ဘဲ 64 bit အက်ယ္ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳင့္တစ္ခုပါ။ ဒါေၾကာင့္ 64 bit နဲ႕အလုပ္လုပ္တဲ့ Motherboard မွာ Bank ျပည့္ ေအာင္ (၁)ေခ်ာင္းပဲစိုက္ရပါတယ္။
*SDRAM –
Access Speed ဆိုတာမရွိပါဘူး၊ System Clock နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ Clock Speed ပဲရွိပါတယ္။ NorthBridge က CPU ဆီကိုပို႕ဖို႕ data ေတြကိုယူမယ္ဆိုရင္ ခဏေစာင့္ရပါတယ္။ ေစာင့္ရတဲ့ပမာဏကို CMOS Setup Utility နဲ႕ ဒါမွမဟုတ္ North Bridge မွာ Boot လုပ္တိုင္းသတ္မွတ္ပါတယ္။ DRAM မွာ အသင့္ျဖစ္တဲ့အခါ North Bridge လွမ္းယူပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ႏွစ္ေယာက္Timing မကိုက္တဲ့အခါ ေစာင့္ရတဲ့အခ်ိန္ၾကာတာေၾကာင့္ အလုပ္ကိုေႏွးေကြးေစပါတယ္။
**SDRAM ကေတာ့ ClockSpeed နဲ႕ခ်ိတ္ဆက္ထားတာေၾကာင့္ Timing ကိုက္တဲ့အတြက္ ေစာင့္ရခ်ိန္မၾကာေတာ့ပါဘူး အလုပ္ကိုျမန္ေစပါတယ္။
**Double Pumping ဆိုတာ Clock Cycle တစ္ခါျဖစ္တိုင္း Data ကိုႏွစ္ဆတင္လိုက္တာပါပဲ ။ CPU ရယ္ NorthBridge ရယ္ DRAM မွာ DRAM သည္ 133 MHz ဆိုရင္ NorthBridge ရယ္ CPU ရယ္ဟာ 266 MHz ျဖစ္ပါတယ္။ ***
**P4 မွာေတာ့ 4ဆျဖစ္လာပါတယ္။
100MHz ဆိုရင္ 400MHz ျဖစ္လာတယ္
CPU နဲ႕ NorthBridge ၾကားမွာ Speed ျမန္လာတဲ့အတြက္ NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကားမွာလည္းျမန္ေစဖို႕အတြက္ RDRAM နဲ႕ DDRSDRAM ကို ဆက္လက္ၿပီးထုတ္လုပ္ၾကပါတယ္။
RDRAM(Rambus DRAM)သည္ Speed ကို 800MHz ထိ ထိန္းႏုိင္ပါတယ္။ RDRAM Stick ကို Rimm လို႕ေခၚပါတယ္။ 184Pin ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳင့္ႏွစ္ခုပါပါတယ္။ RDRAM ေတြဟာ အရမ္းပူပါတယ္
****မတူညီတဲ့ Speedရွိတဲ့ RAMေတြကို ကြန္ပ်ဴတာတစ္လုံးတည္းမွာေရာေႏွာၿပီးစိုက္ျခင္းဟာ System ကိုမတည္ၿငိမ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေရာၿပီးမစိုက္သင့္ပါဘူး****
DDRSDRAM(Double Data Rate SDRAM) RDRAM သည္ RAMBus Coporation ရဲ႕မူပိုင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္သူ RAMBus Coporation ကိုလိုင္စင္ေပးရရင္ ကုန္က်စရိတ္ျမင့္မားလာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္၊ Rambus နဲ႕ Intel ထုတ္ P4 ေတြမွာသာ အလုပ္လုပ္၊ အျခားCPU ေတြမွာသံုးဖို႕အတြက္ RDRAM မဟုတ္တဲ့ RAM တစ္ခုရွိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ DDRSDRAM ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။ **DDRSDRAM သည္ DIMMအမ်ိဳးအစားပဲျဖစ္ပါတယ္။
RAM ဘယ္ေလာက္လိုအပ္သလဲဆိုရင္
Window 98/SE Min-64MB Recommand-128MB End-256MB
ME Min-128MB Recommand-256MB End-512MB
2000 Min-128MB Recommand-256MB End-512MB
XP Min-256MB Recommand-512MB End-1GB
CPU နဲ႕ RAM အေၾကာင္းၿပီးေတာ့ သူတို႕ႏွစ္ခုရဲ႕ဆက္သြယ္မႈေလးကိုနည္းနည္းေလာက္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္
CPU ဟာ သူရဲ႕ျပင္ပကို EDB (External Data Bus)နဲ႕ဆက္သြယ္တယ္လို႕သိထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ CPU နဲ႕ EDB နဲ႕ ဆက္သြယ္ေပမဲ့ RAM နဲ႕ ဆက္သြယ္မႈမရွိပါဘူး. RAM ေပၚက အခ်က္ေတြကို CPU ေပၚတင္ေပးႏုိင္ဖို႕ Micro Controllar Chip လို႕ေခၚတဲ့ North Bridge လိုအပ္ပါတယ္။ NorthBridge က RAM ေပၚမွ Data ကို CPU ကို လွမ္းပို႕ေပးပါတယ္။
CPU က RAM ရဲ႕ ဘယ္ေနရာကဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြရခ်င္လဲယူခ်င္လဲဆိုတာ NorthBridge ကို ေျပာျပဖို႕ Address BUS လုိပါတယ္။ဒီေတာ့ CPU နဲ႕ NortheBridge ၾကားမွာ EDB နဲ႕ Address Bus ဆိုၿပီး (2)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
CPU ဟာ Data ေတြလုိအပ္လာရင္ Mass Storage (CD/HD/FDD)ဆီက Data ေတြကို RAM ေပၚသို႕ ဆြဲတင္ၿပီးမွ ယူရတာျဖစ္ပါတယ္။ CPU သည္ RAM ထက္ပိုျမန္ပါတယ္။ RAM သည္ HardDrive ထက္ပိုျမန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာ အားနည္းခ်က္ရွိပါတယ္။**DRAM သည္ Microsopic Capacitor ျဖစ္ပါတယ္။ Capacitor မွာ Charge လုပ္ရင္ “1“ မလုပ္ရင္ “0“ ျဖစ္ပါတယ္။ charge လုပ္ၿပီးရင္ millisecond ပဲခံပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခါျပန္ၿပီး Recharge ျပန္လုပ္ရပါတယ္။ Refresh လုပ္တယ္လို႕ေခၚပါတယ္။ ျပန္မလုပ္ခင္ Data ေတြဟာ ၾကာရွည္စြာမခံပဲ ပ်က္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ millisecond တုိင္းမွာ NorthBridge က Signal ပို႕ၿပီး လုပ္ခုိင္းပါတယ္။ လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ NorthBridge က DRAM ဆီက Data ေတြကို လွမ္းယူလို႕မရပါဘူးေစာင့္ရပါတယ္။ ဒါကို Wait State လို႕ေခၚပါတယ္။ CPU သည္ RAM ထက္ျမန္တယ္။ ေစာင့္လည္းေစာင့္ရေသးတယ္ဆိုရင္ျမန္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကေတာ့ Cache Memory လို႕ေခၚတဲ့ SRAM ျဖစ္ပါတယ္။ SRAM သည္ လုပ္ခဲ့ၿပီးသမွ် အခ်က္အလက္ေတြထဲက ေနာက္ဆံုး အခ်က္အလက္ေတြကို အျမန္ရေအာင္သိမ္းထားေပးတဲ့ကိရိယာျဖစ္ပါတယ္။
4. Static Random Access Memory (SRAM)
SRAM သည္ ကြန္ပ်ဴတာမွာ Memory ထက္ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။ SRAM ကို Cache Memory လို႕လည္းေခၚပါတယ္။ CPU နဲ႕ RAMနဲ႕ၾကား Data အပို႕အယူလုပ္ရင္ CPU ကိုအျမန္ဆံုး Speed နဲ႕အလုပ္လုပ္ေစဖို႕ကူညီပါတယ္။ Cache Memory ပါလာတဲ့ CPU ရဲ႕ Speed ဟာ 30% ေလာက္ ျမန္လာပါတယ္။ Capacitor မ်ား၊ Transistor မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Memory ရဲ႕ ပင္ကိုယ္သဘာ၀သည္ ေႏွးေသာေၾကာင့္ Memory ကို အမ်ားႀကီးျမန္ေအာင္ လုပ္လို႕မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တြက္ခ်က္ၿပီးေသာ္လည္း Memory ကၾကာေနရင္ CPU က ေနာက္ထပ္အလုပ္ေတြမလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ေစာင့္ေနရပါတယ္။ ဒီလိုျပသနာမျဖစ္ေအာင္ Cache Memory က ကူညီပါတယ္။ Cache Memory မ်ားေလ Computer က ပိုျမန္ေလပါပဲ။
Cache မွာ (2)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
*RAM Cache (RAM နဲ႕ CPU)ၾကား
*DISK Cache (RAM နဲ႕ HardDisk)ၾကား
Wait State သည္ ကြန္ပ်ဴတာကိုေႏွးေကြးေစပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာကို Speed တင္ေပးမယ့္သူကေတာ့ Cache ပဲျဖစ္ပါတယ္။
CPU သည္ Data လိုခ်င္ရင္ Cache ကိုၾကည့္မယ္။ မရွိရင္ RAM ၊ မရွိရင္ Mass Storage ကို ၾကည့္မယ္။ ဒါဆိုပိုျမန္ႏုိင္ပါတယ္။
L1 Cache& L2 Cache
CPU နဲ႕RAM ၾကားမွာ Wait State ကိုေျဖရွင္းႏုိင္ေအာင္ L1 Cache ဆိုတာပါလာတယ္။ ပိုၿပီးအက်ိဳးထူးေအာင္ L2 Cache ကိုပါသံုးလာၾကပါတယ္။ အေစာပိုင္း CPU ေတြမွာ L2 Cache သည္ MotherBoard ေပၚမွာ ပါလာတတ္ပါတယ္။ ယခုေနာက္ပိုင္း On Chip L2 Cache ဆိုၿပီး CPU နဲ႕တြဲပါလာတယ္။ ယခု CPU ေတြမွာ L1 Cache onf 128 KB, L2 Cache သည္ 256 မွ 512 ထိ ပါလာတတ္ပါတယ္။ On Chip L2 Cache ဆိုတာ L2 သည္ External Cache ျဖစ္ပါတယ္။ MotherBoard ေပၚမွာရွိတယ္။ အခုေတာ့ L1 ေရာ L2 ေရာ ႏွစ္ခုလံုး CPU မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ CPU ထဲမွာပါလာတာမဟုတ္ဘူး၊ OnChip ဆိုတဲ့အတုိင္း Chip ေပၚမွာပဲပါလာတာျဖစ္ ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Chip တစ္ခုထဲမွာ L2 ကတစ္ေနရာယူထားတာပါ။ L1 ကသာ Built in ပါလာတာပါ။
Font Side And Back Side Bus
L2 က CPU ေပၚေနရာယူလိုက္ေတာ့ အဲဒီ L2 ရယ္ CPU ရယ္ NorthBridge ရယ္ ဘယ္လိုဆက္သြယ္လဲဆိုရင္ CPU နဲ႕ L2 သည္ Back SideBUS နဲ႕ ဆက္သြယ္ၿပီး CPU ရယ္ NorthBridge, NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကား, Address BUS/External Data BUS ေရာကို FontSide BUS ဆိုၿပီး တစ္ေပါင္းတည္း ေခၚပါတယ္။ NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကား BUS ကိုသီးျခားမေခၚဘဲ RAM Interface လို႕ပဲေခၚပါတယ္။
5. Read Only Memory (BIOS)
Keyboard Controllar
keyboard က ရုိက္လုိက္သမွ်သည္ keyboard အတြင္းမွာရွိတဲ့ Scan Chip က Scan လုပ္ၿပီး 1&0 patten အျဖစ္ေျပာင္းၿပီး MotherBoard ေပၚမွာရွိတဲ့ Scan Chip ကေန keyboardControllar ဆီပို႕လုိက္ပါတယ္။ Scan Chip ကေန ေရာက္လာတဲ့ 1&0 Patten ကို Scan Code လို႕ေခၚပါတယ္။ Scan Code ေတြကို Keyboard Controllarက ကိုယ္ပိုင္ Register မွာ သိမ္းထားလုိက္ပါတယ္။ Keyboard Controllar က Scan Code ကို External Data Bus ေပၚတင္ေပးလိုက္ရင္ CPU က ဖတ္လို႕ရပါတယ္။ Scan Code သည္ External Data Bus ေပၚေရာက္ဖို႕ ၾကားခံ Program ေလးတစ္ခုလိုအပ္ပါတယ္။ keyboard Controllar လိုပဲ အျခားပစၥည္းေတြကို ဆက္သြယ္ေပးဖို႕ Program ေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီ Program ေတြကိုသိမ္းဖို႕အတြက္ Motherboard ေပၚမွာ အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ ROM (Read Only Memory) Chip ေလးပါပဲ. ROM သည္ RAM နဲ႕မတူပါဘူး၊ ROM သည္ RAM လိုသိမ္းၿပီးရင္ ပ်က္မသြားပါဘူး။ RAM သည္ volatile မတည္ျမဲပါဘူး၊ ROM သည္ Non-Volatile တည္ျမဲပါတယ္။ MotherBoard ရွိေနသ၍ Keyboard Controllar လည္းရွိေနမွာပါ။ Keyboard Controllar အတြက္ ဒီ Program ဟာလည္း ROM မွာပဲရွိေနမွာပါ။ CPU သည္ Keyboard Controllar ကို တစ္ခုခုေျပာခ်င္ရင္ ROM Chip ကေန ၄င္းရဲ႕သက္ဆုိင္တဲ့ Program ကို အလုပ္လုပ္ေစပါတယ္။
ROM Chip သည္ Keyboard Controllar ရဲ႕ Program တင္မကပါဘူး အျခားပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့HardDisk , Monitor ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ Program ေတြအားလံုးရွိေနပါတယ္။ System ROM ထဲမွာ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ Program ေလးေတြရွိေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ Basic Input Output Service (BIOS)လို႕ေခၚပါတယ္။
**ေရးလို႕ဖ်က္လို႕ရတဲ့ Storage Media ထဲမွာ သိမ္းတဲ့ Program ေတြကို Software လို႕ေခၚၿပီး ROM ထဲမွာသိမ္းတဲ့ Program ေတြကို Firmware လို႕ေခၚပါတယ္**
ROM Chip ေလးေတြကို System ROM (or)ROM BIOS လို႕ေခၚပါတယ္။
6. CMOS Memory/ CMOS Battery
CMOS အေၾကာင္းေျပာရရင္ Hardware အမ်ိဳးအစား ၂မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Unchangeable နဲ႕ Changeable ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္
eg- ** keyboard သည္ Unchangeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ကုမဏီကပဲထုတ္ထုတ္ Program ကမေျပာင္းလဲပါဘူး၊ ကြန္ပ်ဴတာထဲက System Speaker လိုမ်ိဳး၊ ဒါေတြဟာမေျပာင္းလဲပါဘူး
eg-** HardDisk သည္ Changeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ HardDisk သည္ တစ္လုံးနဲ႕တစ္လုံး Parameter သည္ မတူညီပါဘူး၊ ဒီေတာ့ ပုံေသ HardDisk ရဲ႕ Parameter ကို သံုးလို႕မရပါဘူး။ RAM သည္လည္း ထပ္တိုးႏိုင္တယ္၊ ဒီလို Changeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ျပင္ၿပီးသိမ္းႏုိင္တဲ့ေနရာတစ္ေနရာလိုအပ္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Memory Chip အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ CMOS (Complementory Metaloxide Semiconductor)ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
CMOS Chip မွာ အခ်က္အလက္ပဲသိမ္းပါတယ္။ (ပစၥည္းေတြရဲ႕ Parameter ကို သိမ္းေပးႏိုင္)
CMOS Setup Utility Program ဟာ BIOS မွာပဲရွိပါတယ္
CMOS Chip ဟာ အခ်က္အလက္သိမ္းေပမယ့္ Power Off ရင္ ေပ်ာက္မသြားေအာင္ Charge လုပ္ေပးတဲ့ Battery ေလး 1လံုး Motherboard ေပၚမွာရွိပါတယ္။
POST
POST သည္ ROM ထဲမွာ သိမ္းထားတဲ့ Program ေလးျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ Computer Power On လိုက္တုိင္း Operating System မတက္ခင္ ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြကို စစ္ေဆးေပးပါတယ္။ Error ကို စာနဲ႕အသံနဲ႕ (၂)မ်ိဳးထုတ္ေပးပါတယ္။
eg-**Floppy Controllar Failure ဆိုရင္ Floppy driver
**တီ**အသံဆက္တုိက္ထြက္ရင္ CPU/RAM ျဖစ္ၿပီး
**အသံတို ၃/၄/ခ်က္ဆိုရင္ VGA Card/Cable ျဖစ္ပါတယ္။
BOOT Process
Computer Power On လိုက္ရင္ CPU က power Good ဆိုတဲ့ Wire မွတစ္ဆင့္ Power Supply မွလုံေလာက္ေသာ Voltage ကို ထုတ္ေပးလိုက္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိကာ POST လုပ္ငန္းစဥ္ စတင္ပါတယ္။ POST လုပ္ၿပီးတာနဲ႕ (Boot or Operating Syserm Loading) လုပ္ဖို႕အတြက္ Operating System ကို Advance CMOS ထဲက BOOT Sequece အတုိင္း OS ကိုရွာေဖြရန္ BOOT လုပ္ပါတယ္။
**Restart လုပ္တာကို Cold Boot လို႕ေခၚၿပီး
Key board မွ Ctrl+Alt+Del ကို Warm BOOT လို႕ေခၚပါတယ္။**
7. Expansion Slots
Expansion Slots ေတြဟာ 8 bit/ bit/ 32 bit/ 64 bit တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ အနက္ေရာင္၊ အညိဳေရာင္၊ အျဖဴေရာင္တို႕ျဖစ္ပါတယ္၊ အသံုးမ်ားတဲ့ Expension Slots ေတြက 8 bit ISA/ bit ISA/32 bit VESA/ 32 bit PCI/ 32 bit AGP/ 64 bit PCI-2 တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ Expansion Slots ေတြဟာ Mother Board နဲ႕ System Unit ျပင္ပရွိ ပစၥည္းမ်ားနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႕အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။
1-(8 bit ISA) Industrial Satandard Architecture = အနက္ေရာင္ Slot အတို
2-( bit ISA) Industrial Standard Architecture = အနက္ေရာင္ Slot အရွည္
3-(32 bit VESA) VIDEo Electronic Standard Architecture Local BUS = အနက္ေရာင္+အညိဳေရာင္တြဲထားတဲ့ Slot
4-(32 bit PCI) Peripheral Component Interconect =အျဖဴအတုိသီးသန္႕ Local BUS
5-(64 bit PCI Express) = အျဖဴေရာင္အရွည္ျဖစ္ပါတယ္။
6-(AGP Slot)=မွာ VGA Card တစ္မ်ိဳးတည္းသံုးႏုိင္ပါတယ္။
8. Super I/O chip
9. Chipset
CPU နဲ႕ အျခား Input Device ေတြနဲ႕ဆက္သြယ္ဖို႕အတြက္ NorthBridge လိုပဲ ေနာက္ထပ္ Chip တစ္ခုလိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီ Chip ကို SouthBridge လို႕ပဲသတ္မွတ္ပါတယ္။
NorthBridge+SouthBridge =Chipset
SouthBridge က အျခားပစၥည္းေတြဆီကို တစ္ခါ External DataBus နဲ႕ ဆက္သြယ္လိုက္တဲ့အခါ CPU က ပစၥည္းေတြအားလံုးနဲ႕ ခ်ိတ္မိသြားပါတယ္။
**NorthBridge သည္ RAM အတြက္ျဖစ္ၿပီး SouthBridge သည္ အျခားပစၥည္းေတြအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။**
CPU ဟာ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ Wire 8 ႀကိဳးနဲ႕ဆက္သြယ္ပါတယ္။ Wire ကို Voltage ေပးလိုက္ရင္ On ျဖစ္ၿပီး မေပးရင္ Off ျဖစ္ပါတယ္။ On ကို 1 လို႕ယူဆၿပီး Off ကို 0 လို႕ယူဆပါတယ္။ On/ Off ဆိုတာ 1/0 ပါ။ ကြန္ပ်ဴတာက 1/0 ပါတဲ့ Binary Number ကို သံုးပါတယ္။ ဂဏန္း 10100010 (8 )လံုးဟာ အမိန္႕တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
CPU ဟာ အတြင္းနဲ႕အျပင္ကို External Data BUS ကေန binary Patten ျဖင့္ အပို႕အယူလုပ္တယ္။ ဆက္သြယ္မႈရေပမယ့္ CPU ဆီပို႕တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို CPU က ဘယ္လိုနားလည္သလဲဆိုေတာ့ 1 / 0 Patten ကို အဓိပါယ္ ေဖာ္ဖုိ႕အတြက္္ CodeBook တစ္ခုရွိေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ External Data BUS ကလာတဲ့ Patten ေတြက Code Book ထဲမွာရွိရုံနဲ႕မၿပီးေသးဘူး။ Register ရွိရပါမယ္။ Register 4 ခုရွိပါတယ္။ AX/BX/CX/DX ျဖစ္ပါတယ္။
CPU ဆီေရာက္လာတဲ့ အလုပ္ေတြကိုစတင္လုပ္ဖို႕အတြက္ CPU မွာေနာက္ထပ္ Wire တစ္ႀကိဳးလိုပါတယ္။ အဲဒါကို Clock Wire လို႕ေခၚပါတယ္။ Clock Wire ကို Voltage ေပးလိုက္တာနဲ႕ CPU ဟာအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီလို Charge ေပးလိုက္ရင္ Voltage အနည္းအမ်ားေပၚမူတည္ၿပီး Clock Cycle ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ CPU ဟာ အမိန္႕တစ္ခုလုပ္ေဆာင္ဖို႕ Clock Cycle (2)ခုလိုအပ္ ပါတယ္။ ဒီထက္ပိုတဲ့အခါလည္းရွိပါတယ္။
CPU ဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ အမ်ားဆံုးလက္ခံႏိုင္တဲ့ Clock Cycle အေရအတြက္ကို Clock Speed လို႕ေခၚပါတယ္။ CPU ရဲ႕ ClockSpeed ကို CPU ေပၚမွာပဲေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ **ပထမဆံုး Intel ကထုတ္တဲ့ 8088 Processor ရဲ႕ Clock Speed က 4.77MHz ပဲရွိပါတယ္။ 4.77 MHz ဆိုတာတစ္နည္းအားျဖင့္ တစကန့္မွာ Cycle ေပါင္း 4.77 သန္း ျဖစ္တယ္လို႕ေျပာခ်င္တာပါ။
CPU အလုပ္လုပ္ရန္ Clock Cycle ေတြလိုအပ္တယ္ဆိုတာကို System Cystal ကသတ္မွတ္ေပးတာပါ။ system Cystal ဟာ လက္ပတ္နာရီမွာပါတဲ့ Oscillar နဲ႕တူပါတယ္။ System Cystal ဟာ Motherboard ေပၚမွာ အေသခဲေဆာ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Clock Cycle ေတြ ညီညာဖို႕အတြက္ Timing ေခၚေပးေနတာပါ။
အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့
CPU ဟာ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ EDBလို႕ေခၚတဲ့ Wire 8 ႀကိဳးနဲ႕ဆက္သြယ္တယ္။ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႕ Data ေတြကို External Data Bus ကေန အပုိ႕အယူလုပ္ပါတယ္။ CPU ဆီေရာက္လာတဲ့ Data ေတြဟာ CodeBook မွာရွိၿပီးေတာ့ Register မွာအလုပ္လုပ္ပါတယ္။ CPU အလုပ္လုပ္ရန္ ClockWire ကို Voltage ေပးလိုက္ရင္ ClockCycle ေတြျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ Clock Cycle ေတြလုိအပ္တယ္ဆိုတာကို SystemCystal ကသတ္မွတ္ေပးၿပီး ClockCycle ေတြညီညာဖို႕အတြက္ Timing ေခၚေပးပါတယ္။
2. Floating Point Unit
Floating Point Unit ကို Co-Processor,Co-Math,Numeric Processor လို႕လည္းေခၚပါတယ္။ CPU လို Chip တုံးေလးတစ္ခုပါပဲ။ CPU ရဲ႕အလုပ္ကို ခြဲေ၀လုပ္ကိုင္ေပးပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ သခ်ၤာဆုိင္ရာ Calculation ေတြကိုလုပ္ေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္အတြက္အခ်က္မ်ားတဲ့ Software ေတြ၊ Graphic ပိုင္းဆုိရင္ Co-Math ကလုပ္ေပးပါတယ္။ အသံုးျပဳခ်င္ရင္ Socket ပါတဲ့အတြက္ သီးျခားထပ္ထည့္လို႕ရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Co-Math ပါရင္ Computer တစ္ခုလံုးရဲ႕ Speed က ၁၀% ေလာက္ပိုၿပီး ျမန္ဆန္လာပါတယ္။
3. Dynamic Random Access Memory (DRAM)
RAM သည္ လက္တေလာအသံုးျပဳေနတဲ့ data ေတြကိုသိမ္းဆည္းေပးရတာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လုံးေႏွးတယ္ဆိုတာ မိမိစက္မွာပါ၀င္တဲ့ RAM ပမာဏေပၚမွာ မူတည္ပါေသးတယ္။ RAMရဲ႕ ပမာဏကို Byte နဲ႕တိုင္းပါတယ္။
*ယေန႕ေခတ္မွာ (MB)နဲ႕တုိင္းပါတယ္။ RAM Chips ေလးေတြပါ၀င္တဲ့ RAM ေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းကို RAM Stick လို႕ေခၚပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာက data ေတြကို Hard Drive ထဲမွာ သိမ္းတာပါ။ Hard Drive ထဲက Program ေတြကို Run လိုက္တဲ့အခါ Hard Drive ကေန RAM ကိုေရာက္ရွိလာၿပီး အလုပ္လုပ္တာ RAM ျဖစ္ပါတယ္။
RAM မွာ (၂)မ်ိဳးရွိပါတယ္
(၁) DRAM(Dynamic Ramdom Access Memory)
(၂) SRAM (Static Random Access Memory)
RAM သည္ Hard Drive တို႕ CD Drive တုိ႕နဲ႕မတူဘူး၊ သူတို႕က ကိုယ္မဖ်က္သေရြ႕သိမ္းထား ေပးတယ္။ RAM ကေတာ့ လက္တေလာ သံုးထားတာကိုပဲသိမ္းထားေပးတာပါ။ ကြန္ပ်ဴတာ power Off လိုက္ရင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေၾကာင္းအရာေတြက RAM ကို အရင္ေရာက္တာျဖစ္လို႕ RAM ဟာ အဓိက သိမ္းဆည္းသူ (Primary Storage)လို႕ေခၚတယ္။
*DIPPs (Dual In-Line Pin Package)-အလြန္ေရွးက်ေသာ DRAM ျဖစ္ပါတယ္။ MotherBoard ေပၚမွာအေသတပ္ဆင္ထားတာပါ။
*30 Pin SIPPs (Single In-line Pin Package)-80286 MotherBoard မွာသူ႕အတြက္ Socket ပါလာတာပါ။ အဲဒီမွာစိုက္ရတယ္။
*30 pin Simm (Single In-line Memory)- Simms Socket သက္သက္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယေန႕ေခတ္မွာမသံုးေတာ့ပါဘူး.
*72Pin Simms =30Pin Simms နဲ႕တူပါတယ္။ Data ပို႕ရင္ 32 bit ပဲပို႕ႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Bank ျပည့္ေအာင္ (၂)ေခ်ာင္းစိုက္ေပးရပါတယ္။ 72 Pin Simms ေတြဟာ Bus အက်ယ္ 32 bit ရွိတာ ေၾကာင့္ RAM Stick မွာ x32 လို႕ျပပါတယ္။ Error ကို Check လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ Parity Bit ပါတဲ့ Stick ဆိုရင္ 1x36 ျဖစ္ပါတယ္။
*DIMM (Dual In-line Memory Module)
လက္ရွိသုံးေနတာ DIMM ေတြျဖစ္ပါတယ္။ PC ေတြမွာ 168/184 pin ေတြသံုးပါတယ္။ 32 bit မဟုတ္ေတာ့ဘဲ 64 bit အက်ယ္ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳင့္တစ္ခုပါ။ ဒါေၾကာင့္ 64 bit နဲ႕အလုပ္လုပ္တဲ့ Motherboard မွာ Bank ျပည့္ ေအာင္ (၁)ေခ်ာင္းပဲစိုက္ရပါတယ္။
*SDRAM –
Access Speed ဆိုတာမရွိပါဘူး၊ System Clock နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ Clock Speed ပဲရွိပါတယ္။ NorthBridge က CPU ဆီကိုပို႕ဖို႕ data ေတြကိုယူမယ္ဆိုရင္ ခဏေစာင့္ရပါတယ္။ ေစာင့္ရတဲ့ပမာဏကို CMOS Setup Utility နဲ႕ ဒါမွမဟုတ္ North Bridge မွာ Boot လုပ္တိုင္းသတ္မွတ္ပါတယ္။ DRAM မွာ အသင့္ျဖစ္တဲ့အခါ North Bridge လွမ္းယူပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ႏွစ္ေယာက္Timing မကိုက္တဲ့အခါ ေစာင့္ရတဲ့အခ်ိန္ၾကာတာေၾကာင့္ အလုပ္ကိုေႏွးေကြးေစပါတယ္။
**SDRAM ကေတာ့ ClockSpeed နဲ႕ခ်ိတ္ဆက္ထားတာေၾကာင့္ Timing ကိုက္တဲ့အတြက္ ေစာင့္ရခ်ိန္မၾကာေတာ့ပါဘူး အလုပ္ကိုျမန္ေစပါတယ္။
**Double Pumping ဆိုတာ Clock Cycle တစ္ခါျဖစ္တိုင္း Data ကိုႏွစ္ဆတင္လိုက္တာပါပဲ ။ CPU ရယ္ NorthBridge ရယ္ DRAM မွာ DRAM သည္ 133 MHz ဆိုရင္ NorthBridge ရယ္ CPU ရယ္ဟာ 266 MHz ျဖစ္ပါတယ္။ ***
**P4 မွာေတာ့ 4ဆျဖစ္လာပါတယ္။
100MHz ဆိုရင္ 400MHz ျဖစ္လာတယ္
CPU နဲ႕ NorthBridge ၾကားမွာ Speed ျမန္လာတဲ့အတြက္ NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကားမွာလည္းျမန္ေစဖို႕အတြက္ RDRAM နဲ႕ DDRSDRAM ကို ဆက္လက္ၿပီးထုတ္လုပ္ၾကပါတယ္။
RDRAM(Rambus DRAM)သည္ Speed ကို 800MHz ထိ ထိန္းႏုိင္ပါတယ္။ RDRAM Stick ကို Rimm လို႕ေခၚပါတယ္။ 184Pin ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳင့္ႏွစ္ခုပါပါတယ္။ RDRAM ေတြဟာ အရမ္းပူပါတယ္
****မတူညီတဲ့ Speedရွိတဲ့ RAMေတြကို ကြန္ပ်ဴတာတစ္လုံးတည္းမွာေရာေႏွာၿပီးစိုက္ျခင္းဟာ System ကိုမတည္ၿငိမ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေရာၿပီးမစိုက္သင့္ပါဘူး****
DDRSDRAM(Double Data Rate SDRAM) RDRAM သည္ RAMBus Coporation ရဲ႕မူပိုင္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ထုတ္လုပ္သူ RAMBus Coporation ကိုလိုင္စင္ေပးရရင္ ကုန္က်စရိတ္ျမင့္မားလာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္၊ Rambus နဲ႕ Intel ထုတ္ P4 ေတြမွာသာ အလုပ္လုပ္၊ အျခားCPU ေတြမွာသံုးဖို႕အတြက္ RDRAM မဟုတ္တဲ့ RAM တစ္ခုရွိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ DDRSDRAM ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။ **DDRSDRAM သည္ DIMMအမ်ိဳးအစားပဲျဖစ္ပါတယ္။
RAM ဘယ္ေလာက္လိုအပ္သလဲဆိုရင္
Window 98/SE Min-64MB Recommand-128MB End-256MB
ME Min-128MB Recommand-256MB End-512MB
2000 Min-128MB Recommand-256MB End-512MB
XP Min-256MB Recommand-512MB End-1GB
CPU နဲ႕ RAM အေၾကာင္းၿပီးေတာ့ သူတို႕ႏွစ္ခုရဲ႕ဆက္သြယ္မႈေလးကိုနည္းနည္းေလာက္ေျပာျပခ်င္ပါတယ္
CPU ဟာ သူရဲ႕ျပင္ပကို EDB (External Data Bus)နဲ႕ဆက္သြယ္တယ္လို႕သိထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ CPU နဲ႕ EDB နဲ႕ ဆက္သြယ္ေပမဲ့ RAM နဲ႕ ဆက္သြယ္မႈမရွိပါဘူး. RAM ေပၚက အခ်က္ေတြကို CPU ေပၚတင္ေပးႏုိင္ဖို႕ Micro Controllar Chip လို႕ေခၚတဲ့ North Bridge လိုအပ္ပါတယ္။ NorthBridge က RAM ေပၚမွ Data ကို CPU ကို လွမ္းပို႕ေပးပါတယ္။
CPU က RAM ရဲ႕ ဘယ္ေနရာကဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြရခ်င္လဲယူခ်င္လဲဆိုတာ NorthBridge ကို ေျပာျပဖို႕ Address BUS လုိပါတယ္။ဒီေတာ့ CPU နဲ႕ NortheBridge ၾကားမွာ EDB နဲ႕ Address Bus ဆိုၿပီး (2)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
CPU ဟာ Data ေတြလုိအပ္လာရင္ Mass Storage (CD/HD/FDD)ဆီက Data ေတြကို RAM ေပၚသို႕ ဆြဲတင္ၿပီးမွ ယူရတာျဖစ္ပါတယ္။ CPU သည္ RAM ထက္ပိုျမန္ပါတယ္။ RAM သည္ HardDrive ထက္ပိုျမန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မွာ အားနည္းခ်က္ရွိပါတယ္။**DRAM သည္ Microsopic Capacitor ျဖစ္ပါတယ္။ Capacitor မွာ Charge လုပ္ရင္ “1“ မလုပ္ရင္ “0“ ျဖစ္ပါတယ္။ charge လုပ္ၿပီးရင္ millisecond ပဲခံပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခါျပန္ၿပီး Recharge ျပန္လုပ္ရပါတယ္။ Refresh လုပ္တယ္လို႕ေခၚပါတယ္။ ျပန္မလုပ္ခင္ Data ေတြဟာ ၾကာရွည္စြာမခံပဲ ပ်က္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ millisecond တုိင္းမွာ NorthBridge က Signal ပို႕ၿပီး လုပ္ခုိင္းပါတယ္။ လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ NorthBridge က DRAM ဆီက Data ေတြကို လွမ္းယူလို႕မရပါဘူးေစာင့္ရပါတယ္။ ဒါကို Wait State လို႕ေခၚပါတယ္။ CPU သည္ RAM ထက္ျမန္တယ္။ ေစာင့္လည္းေစာင့္ရေသးတယ္ဆိုရင္ျမန္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကေတာ့ Cache Memory လို႕ေခၚတဲ့ SRAM ျဖစ္ပါတယ္။ SRAM သည္ လုပ္ခဲ့ၿပီးသမွ် အခ်က္အလက္ေတြထဲက ေနာက္ဆံုး အခ်က္အလက္ေတြကို အျမန္ရေအာင္သိမ္းထားေပးတဲ့ကိရိယာျဖစ္ပါတယ္။
4. Static Random Access Memory (SRAM)
SRAM သည္ ကြန္ပ်ဴတာမွာ Memory ထက္ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။ SRAM ကို Cache Memory လို႕လည္းေခၚပါတယ္။ CPU နဲ႕ RAMနဲ႕ၾကား Data အပို႕အယူလုပ္ရင္ CPU ကိုအျမန္ဆံုး Speed နဲ႕အလုပ္လုပ္ေစဖို႕ကူညီပါတယ္။ Cache Memory ပါလာတဲ့ CPU ရဲ႕ Speed ဟာ 30% ေလာက္ ျမန္လာပါတယ္။ Capacitor မ်ား၊ Transistor မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Memory ရဲ႕ ပင္ကိုယ္သဘာ၀သည္ ေႏွးေသာေၾကာင့္ Memory ကို အမ်ားႀကီးျမန္ေအာင္ လုပ္လို႕မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ တြက္ခ်က္ၿပီးေသာ္လည္း Memory ကၾကာေနရင္ CPU က ေနာက္ထပ္အလုပ္ေတြမလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ေစာင့္ေနရပါတယ္။ ဒီလိုျပသနာမျဖစ္ေအာင္ Cache Memory က ကူညီပါတယ္။ Cache Memory မ်ားေလ Computer က ပိုျမန္ေလပါပဲ။
Cache မွာ (2)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
*RAM Cache (RAM နဲ႕ CPU)ၾကား
*DISK Cache (RAM နဲ႕ HardDisk)ၾကား
Wait State သည္ ကြန္ပ်ဴတာကိုေႏွးေကြးေစပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာကို Speed တင္ေပးမယ့္သူကေတာ့ Cache ပဲျဖစ္ပါတယ္။
CPU သည္ Data လိုခ်င္ရင္ Cache ကိုၾကည့္မယ္။ မရွိရင္ RAM ၊ မရွိရင္ Mass Storage ကို ၾကည့္မယ္။ ဒါဆိုပိုျမန္ႏုိင္ပါတယ္။
L1 Cache& L2 Cache
CPU နဲ႕RAM ၾကားမွာ Wait State ကိုေျဖရွင္းႏုိင္ေအာင္ L1 Cache ဆိုတာပါလာတယ္။ ပိုၿပီးအက်ိဳးထူးေအာင္ L2 Cache ကိုပါသံုးလာၾကပါတယ္။ အေစာပိုင္း CPU ေတြမွာ L2 Cache သည္ MotherBoard ေပၚမွာ ပါလာတတ္ပါတယ္။ ယခုေနာက္ပိုင္း On Chip L2 Cache ဆိုၿပီး CPU နဲ႕တြဲပါလာတယ္။ ယခု CPU ေတြမွာ L1 Cache onf 128 KB, L2 Cache သည္ 256 မွ 512 ထိ ပါလာတတ္ပါတယ္။ On Chip L2 Cache ဆိုတာ L2 သည္ External Cache ျဖစ္ပါတယ္။ MotherBoard ေပၚမွာရွိတယ္။ အခုေတာ့ L1 ေရာ L2 ေရာ ႏွစ္ခုလံုး CPU မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ CPU ထဲမွာပါလာတာမဟုတ္ဘူး၊ OnChip ဆိုတဲ့အတုိင္း Chip ေပၚမွာပဲပါလာတာျဖစ္ ပါတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ Chip တစ္ခုထဲမွာ L2 ကတစ္ေနရာယူထားတာပါ။ L1 ကသာ Built in ပါလာတာပါ။
Font Side And Back Side Bus
L2 က CPU ေပၚေနရာယူလိုက္ေတာ့ အဲဒီ L2 ရယ္ CPU ရယ္ NorthBridge ရယ္ ဘယ္လိုဆက္သြယ္လဲဆိုရင္ CPU နဲ႕ L2 သည္ Back SideBUS နဲ႕ ဆက္သြယ္ၿပီး CPU ရယ္ NorthBridge, NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကား, Address BUS/External Data BUS ေရာကို FontSide BUS ဆိုၿပီး တစ္ေပါင္းတည္း ေခၚပါတယ္။ NorthBridge နဲ႕ RAM ၾကား BUS ကိုသီးျခားမေခၚဘဲ RAM Interface လို႕ပဲေခၚပါတယ္။
5. Read Only Memory (BIOS)
Keyboard Controllar
keyboard က ရုိက္လုိက္သမွ်သည္ keyboard အတြင္းမွာရွိတဲ့ Scan Chip က Scan လုပ္ၿပီး 1&0 patten အျဖစ္ေျပာင္းၿပီး MotherBoard ေပၚမွာရွိတဲ့ Scan Chip ကေန keyboardControllar ဆီပို႕လုိက္ပါတယ္။ Scan Chip ကေန ေရာက္လာတဲ့ 1&0 Patten ကို Scan Code လို႕ေခၚပါတယ္။ Scan Code ေတြကို Keyboard Controllarက ကိုယ္ပိုင္ Register မွာ သိမ္းထားလုိက္ပါတယ္။ Keyboard Controllar က Scan Code ကို External Data Bus ေပၚတင္ေပးလိုက္ရင္ CPU က ဖတ္လို႕ရပါတယ္။ Scan Code သည္ External Data Bus ေပၚေရာက္ဖို႕ ၾကားခံ Program ေလးတစ္ခုလိုအပ္ပါတယ္။ keyboard Controllar လိုပဲ အျခားပစၥည္းေတြကို ဆက္သြယ္ေပးဖို႕ Program ေတြ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီ Program ေတြကိုသိမ္းဖို႕အတြက္ Motherboard ေပၚမွာ အထူးျပဳလုပ္ထားတဲ့ ROM (Read Only Memory) Chip ေလးပါပဲ. ROM သည္ RAM နဲ႕မတူပါဘူး၊ ROM သည္ RAM လိုသိမ္းၿပီးရင္ ပ်က္မသြားပါဘူး။ RAM သည္ volatile မတည္ျမဲပါဘူး၊ ROM သည္ Non-Volatile တည္ျမဲပါတယ္။ MotherBoard ရွိေနသ၍ Keyboard Controllar လည္းရွိေနမွာပါ။ Keyboard Controllar အတြက္ ဒီ Program ဟာလည္း ROM မွာပဲရွိေနမွာပါ။ CPU သည္ Keyboard Controllar ကို တစ္ခုခုေျပာခ်င္ရင္ ROM Chip ကေန ၄င္းရဲ႕သက္ဆုိင္တဲ့ Program ကို အလုပ္လုပ္ေစပါတယ္။
ROM Chip သည္ Keyboard Controllar ရဲ႕ Program တင္မကပါဘူး အျခားပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့HardDisk , Monitor ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ Program ေတြအားလံုးရွိေနပါတယ္။ System ROM ထဲမွာ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ Program ေလးေတြရွိေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ Basic Input Output Service (BIOS)လို႕ေခၚပါတယ္။
**ေရးလို႕ဖ်က္လို႕ရတဲ့ Storage Media ထဲမွာ သိမ္းတဲ့ Program ေတြကို Software လို႕ေခၚၿပီး ROM ထဲမွာသိမ္းတဲ့ Program ေတြကို Firmware လို႕ေခၚပါတယ္**
ROM Chip ေလးေတြကို System ROM (or)ROM BIOS လို႕ေခၚပါတယ္။
6. CMOS Memory/ CMOS Battery
CMOS အေၾကာင္းေျပာရရင္ Hardware အမ်ိဳးအစား ၂မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Unchangeable နဲ႕ Changeable ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္
eg- ** keyboard သည္ Unchangeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ကုမဏီကပဲထုတ္ထုတ္ Program ကမေျပာင္းလဲပါဘူး၊ ကြန္ပ်ဴတာထဲက System Speaker လိုမ်ိဳး၊ ဒါေတြဟာမေျပာင္းလဲပါဘူး
eg-** HardDisk သည္ Changeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ HardDisk သည္ တစ္လုံးနဲ႕တစ္လုံး Parameter သည္ မတူညီပါဘူး၊ ဒီေတာ့ ပုံေသ HardDisk ရဲ႕ Parameter ကို သံုးလို႕မရပါဘူး။ RAM သည္လည္း ထပ္တိုးႏိုင္တယ္၊ ဒီလို Changeable အမ်ိဳးအစားျဖစ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ျပင္ၿပီးသိမ္းႏုိင္တဲ့ေနရာတစ္ေနရာလိုအပ္လာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Memory Chip အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ CMOS (Complementory Metaloxide Semiconductor)ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
CMOS Chip မွာ အခ်က္အလက္ပဲသိမ္းပါတယ္။ (ပစၥည္းေတြရဲ႕ Parameter ကို သိမ္းေပးႏိုင္)
CMOS Setup Utility Program ဟာ BIOS မွာပဲရွိပါတယ္
CMOS Chip ဟာ အခ်က္အလက္သိမ္းေပမယ့္ Power Off ရင္ ေပ်ာက္မသြားေအာင္ Charge လုပ္ေပးတဲ့ Battery ေလး 1လံုး Motherboard ေပၚမွာရွိပါတယ္။
POST
POST သည္ ROM ထဲမွာ သိမ္းထားတဲ့ Program ေလးျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ Computer Power On လိုက္တုိင္း Operating System မတက္ခင္ ကြန္ပ်ဴတာရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြကို စစ္ေဆးေပးပါတယ္။ Error ကို စာနဲ႕အသံနဲ႕ (၂)မ်ိဳးထုတ္ေပးပါတယ္။
eg-**Floppy Controllar Failure ဆိုရင္ Floppy driver
**တီ**အသံဆက္တုိက္ထြက္ရင္ CPU/RAM ျဖစ္ၿပီး
**အသံတို ၃/၄/ခ်က္ဆိုရင္ VGA Card/Cable ျဖစ္ပါတယ္။
BOOT Process
Computer Power On လိုက္ရင္ CPU က power Good ဆိုတဲ့ Wire မွတစ္ဆင့္ Power Supply မွလုံေလာက္ေသာ Voltage ကို ထုတ္ေပးလိုက္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိကာ POST လုပ္ငန္းစဥ္ စတင္ပါတယ္။ POST လုပ္ၿပီးတာနဲ႕ (Boot or Operating Syserm Loading) လုပ္ဖို႕အတြက္ Operating System ကို Advance CMOS ထဲက BOOT Sequece အတုိင္း OS ကိုရွာေဖြရန္ BOOT လုပ္ပါတယ္။
**Restart လုပ္တာကို Cold Boot လို႕ေခၚၿပီး
Key board မွ Ctrl+Alt+Del ကို Warm BOOT လို႕ေခၚပါတယ္။**
7. Expansion Slots
Expansion Slots ေတြဟာ 8 bit/ bit/ 32 bit/ 64 bit တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ အနက္ေရာင္၊ အညိဳေရာင္၊ အျဖဴေရာင္တို႕ျဖစ္ပါတယ္၊ အသံုးမ်ားတဲ့ Expension Slots ေတြက 8 bit ISA/ bit ISA/32 bit VESA/ 32 bit PCI/ 32 bit AGP/ 64 bit PCI-2 တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ Expansion Slots ေတြဟာ Mother Board နဲ႕ System Unit ျပင္ပရွိ ပစၥည္းမ်ားနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ဖို႕အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။
1-(8 bit ISA) Industrial Satandard Architecture = အနက္ေရာင္ Slot အတို
2-( bit ISA) Industrial Standard Architecture = အနက္ေရာင္ Slot အရွည္
3-(32 bit VESA) VIDEo Electronic Standard Architecture Local BUS = အနက္ေရာင္+အညိဳေရာင္တြဲထားတဲ့ Slot
4-(32 bit PCI) Peripheral Component Interconect =အျဖဴအတုိသီးသန္႕ Local BUS
5-(64 bit PCI Express) = အျဖဴေရာင္အရွည္ျဖစ္ပါတယ္။
6-(AGP Slot)=မွာ VGA Card တစ္မ်ိဳးတည္းသံုးႏုိင္ပါတယ္။
8. Super I/O chip
9. Chipset
CPU နဲ႕ အျခား Input Device ေတြနဲ႕ဆက္သြယ္ဖို႕အတြက္ NorthBridge လိုပဲ ေနာက္ထပ္ Chip တစ္ခုလိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီ Chip ကို SouthBridge လို႕ပဲသတ္မွတ္ပါတယ္။
NorthBridge+SouthBridge =Chipset
SouthBridge က အျခားပစၥည္းေတြဆီကို တစ္ခါ External DataBus နဲ႕ ဆက္သြယ္လိုက္တဲ့အခါ CPU က ပစၥည္းေတြအားလံုးနဲ႕ ခ်ိတ္မိသြားပါတယ္။
**NorthBridge သည္ RAM အတြက္ျဖစ္ၿပီး SouthBridge သည္ အျခားပစၥည္းေတြအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။**
No comments:
Post a Comment